Podstawowe potrzeby psa, czyli jak opiekować się psem?
Do podstawowych potrzeb psa należą: pożywienie, stały dostęp do wody, potrzeby fizjologiczne, schronienie, wysiłek fizyczny, wysiłek umysłowy, towarzystwo człowieka lub innego zwierzęcia, opieka weterynaryjna.
Żywienie psa
Ważne jest aby nasz pies, zwłaszcza w okresie szybkiego szczenięcego wzrostu, dostawał odpowiednią ilość zarówno kalorii jak i składników odżywczych, tak aby kościec psiaka dobrze się rozwijał. Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów karm, z których większość znanych z reklam marek, wcale nie ma prawidłowego dla naszego pupila składu. Należy zawsze sprawdzać ich opis, by upewnić się, że zawierają ponad 50 % mięsa mięśniowego, podroby, składniki mineralno-witaminowe oraz owoce i warzywa. Wiele znanych z chwytliwych reklam karm zawiera niewiele mięsa, a opiera się głównie na produktów zbożowych, które wcale nie są dobrą podstawą żywieniową dla mięsożernego zwierzęcia. Węglowodany zawarte w mące to najzwyczajniej w świecie cukry, które są zbyt łatwo i zbyt szybko przyswajalne dla naszego zwierzaka, przyczyniając się do otyłości, cukrzycy, stłuszczenia wątroby a w konsekwencji licznych chorób metabolicznych.
W przypadku trudności ze znalezieniem dobrej jakości karmy, można rozważyć prowadzenie psa na diecie zwanej BARF, która polega na dokładnym komponowaniu posiłków z wielu rodzajów surowego mięsa, podrobów, kości, warzyw i owoców.
Niezmiernie istotne jest jednak by dobrze obliczyć zapotrzebowanie naszego konkretnie zwierzęcia na niezbędne składniki odżywcze i ściśle przestrzegać zbilansowanej diety a także suplementacji witaminami oraz minerałami. Kategorycznym błędem jest przygotowywanie posiłków „na oko”, gdyż może to skutkować licznymi niedoborami i w konsekwencji pogorszeniem stanu zdrowia pupila. Absolutnie nie wolno podawać psu żadnego ludzkiego jedzenia – sól, cebula, czosnek, cukier, mąka to najczęstsze dodatki naszych ludzkich posiłków, które dla naszych czworonogów są de facto trucizną. Żywienie psa resztkami z naszej kuchni, czy nawet karmienie go pod stołem nie ma absolutnie żadnego uzasadnienia, a skutkuje zarówno problemami zdrowotnymi jak i wychowawczymi (szczekanie na jedzących ludzi, nadmierne ślinienie, żebranie, obskakiwanie domowników i gości). Poza jedzeniem, nasz pupil powinien mieć stały dostęp do świeżej i czystej wody. Raz dziennie powinno się wyczyścić dokładnie miskę, by oczyścić ją z śliny i gromadzącego się osadu.
Koszty utrzymania psa na zdrowej diecie wahają się w granicach 150-450 zł miesięcznie, w zależności od rasy, wielkości i aktywności psa.
Ile razy dziennie pies powinien sikać? – czyli o potrzebach fizjologicznych naszego pupila
Psy przebywające w mieszkaniu, powinny wychodzić za potrzebą co najmniej 3 razy dziennie. Rano, po południu i wieczorem. Psy starsze, schorowane, ciężarne i szczenięta sikają jednak o wiele częściej i trzeba mieć to na uwadze, dlatego to ile razy dziennie wychodzić z psem, może zależeć konkretnie od Twojego przypadku. Czasami, krótki spacer nie wystarczy by całkowicie opróżnić pęcherz naszego psa. Wiele psów i suczek woli oszczędzać mocz na potrzeby znaczenia terenu w trakcie spaceru, dlatego powinno się zadbać by wyjście na siku nie było ledwie „do najbliższej latarni i z powrotem” lecz by był to co najmniej 20 minutowy spacerek po najbliższej okolicy. W przeciwnym wypadku, po powrocie do domu, może nas spotkać nieprzyjemna niespodzianka w postaci mokrej kałuży.
Ile razy wychodzić z psem na spacer i ile powinien on trwać?
Jeśli Twój pies ma już zaspokojoną fizjologię, to pora zastanowić się nad jego aktywnością fizyczną. Poza krótkimi spacerkami na siku, ważne jest by pies co najmniej raz dziennie miał szansę porządnie się wybiegać na co najmniej 5 kilometrowym spacerze, w przypadku zwierząt starych i ras brachycefalicznych (mops, buldog angielski, buldożek francuski). Niewielka aktywność fizyczna tych zwierząt jest jednak związana z ich pogorszonym zdrowiem i niewydolności oddechowej z powodu zwężonych nozdrzy, skróconej kufy i zbyt długiego podniebienia miękkiego, które znacznie utrudniają oddychanie. Standardowy i zdrowy pies powinien przejść na spacerze co najmniej 10 km, co może wydawać się dużo, jednak stanowi zaledwie dwugodzinny spacer spokojnym tempem. Są również psy o nadzwyczajnej potrzebie ruchu takie jak husky i wszystkie szpice, owczarek belgijski, border collie i inne owczarki, charty, psy myśliwskie, sznaucery, retrivery np. golden i labrador, które powinny aktywnie przebiec nawet do 20 km dziennie w postaci spacerów, aportowania i innej zabawy na terenie innym niż własne podwórko. Oprócz zmęczenia fizycznego dla większości psów ważne jest również zmęczenie ich psychicznie.
Wspaniałym sposobem na zmuszenie psa do używania swojego umysłu, są liczne zabawy węchowe, to jest na przykład ukrycie całego posiłku dla psa po całym domu w różnych miejscach, w macie węchowej, na ogródku (po upewnieniu się, że nasz pupil nie natrafi na żadne trutki na szczury czy insekty), a nawet załadowanie dziennej porcji pokarmu do konga. Po takim posiłku, pies jest często bardziej zmęczony niż po godzinnym spacerze i prawdopodobnie pójdzie spać, co jest genialnym sposobem na uspokojenie psa na wieczór, lub przy wyjściu domowników do pracy.
Pies domowy czy podwórkowy?
To czy pozwolisz Twojemu psu na wchodzenie na kanapę i łóżko, to wyłącznie Twoja sprawa. Ważne jest jednak zapewnienie psu możliwości korzystania z legowiska w cichym miejscu domu, tak by mógł również uniknąć gości i domowników, jeśli będzie miał na to ochotę. Chociaż większość ludzi chciałaby, by pies uczestniczył całkowicie w ich życiu rodzinnym, zdarzają się zwierzęta, które z własnej woli wybierają przebywanie na podwórzu przez cały dzień. Wiele ras stróżujących czuje się lepiej mogąc obserwować całe swoje terytorium, a sporo psów o gęstym podszerstku (husky, akita, owczarek kaukaski), mogą preferować przebywanie poza domem w chłodniejszym miejscu.
W przypadku pozostawiania psa na podwórzu, powinniśmy jednak bezwzględnie zapewnić mu dostęp do wody, dobrze wyizolowaną budę i możliwość wpuszczenia zwierzęcia do domu, albo chociaż garażu w razie niekorzystnych warunków. Należy również pamiętać, że niezależnie od tego jak wielką posesję posiadasz, wybieg absolutnie nie może zastąpić psu spacerów. Zamkniecie psa na całe, życie na własnym podwórku jest jak zamkniecie człowieka na całe życie w jednym pokoju – oczywiście, że może sobie po nim chodzić a nawet biegać w kółko, ale w rzeczywistości szybko się tym znudzi i będzie się czuł jak w więzieniu, bez możliwości spotkania innych ludzi, innych psów i poznania nowych bodźców. W konsekwencji może zrodzić się apatia, frustracja a nawet agresja. Jeśli nie możesz być pewnym czy dasz radę poświęcić potencjalnemu psu co najmniej 2 godzin dziennie na wyjście na porządny spacer, to lepiej żebyś nie decydował się na taki obowiązek, jak przygarnięcie psa.
Szkolenie i wychowanie psa i szczeniaka
U każdego psa, warto rozpocząć szkolenie podstawowych komend już od najmłodszych tygodni. Najważniejszymi komendami z praktycznego punktu widzenia jest przywołanie (do mnie, do nogi), zatrzymanie (stój), grzeczne chodzenie równo przy nodze (równaj) i pozostanie w miejscu (zostań). Komendy te są szczególnie istotne dla bezpieczeństwa zarówno nas, naszego psa jak i ludzi w otoczeniu. Nietrudno wyobrazić sobie groźną sytuację, w której pies wybiega na jezdnię ciągnąc za sobą właściciela, tylko dlatego, że po drugiej stronie ulicy zobaczył innego psa albo kota. Skuteczność wychowania zależy przede wszystkim od konsekwentności pana, chociaż istotne są też różnice rasowe w podatności na szkolenie. Nie należy jednak szukać wymówek dla własnego bagatelizowania sprawy. W każdym wieku można i należy zacząć szkolenie, niezależnie od tego czy kupisz szczeniaczka, adoptujesz seniora, sprawisz sobie yorka czy też amstaffa. Każdy pies niewłaściwie socjalizowany z innymi ludźmi i zwierzętami, nie oduczany złych zachowań i nie uczony prawidłowych, może stać się problematyczny a nawet niebezpieczny dla otoczenia.
W trakcie uczenia psa podstawowych komend oraz czynności warto posługiwać się nagrodą w postaci pochwał, głaskania, jedzenia lub dawania zabawki. Często psy w okresie najintensywniejszego szkolenia w ogóle nie muszą dostawać jedzenia w misce, ponieważ całą dzienną porcję dostają w postaci licznych nagród za dobrze wykonaną pracę. Ważne jest również by nauczyć psa, że dotykanie jego uszu, łap, pazurów, zaglądanie do oczu i pyska nie stanowi dla niego zagrożenia, tak by w przyszłości ułatwić pracę z lekarzem weterynarii i umożliwić podawanie leków np. kropli do oczu.
Jak pogodzić psa z wyjazdami, czyli opieka dla psa
W trakcie sezonu wakacyjnego najwięcej jest przypadków oddawania psów do schronisk czy porzucania ich przez nieodpowiedzialnych ludzi. Zapewnienie opieki nad zwierzętami z reguły nie jest trudne, jednak wymaga wcześniejszego przygotowania. Po pierwsze warto upewnić się, że osoba, która będzie zajmować się psiakiem jest już zwierzęciu wcześniej zaznajomiona i kojarzy się pozytywnie, np. z zabawą lub spacerem. Po drugie, psy znacznie lepiej znoszą rozłąkę z właścicielami, jeśli pozostaną w swoim domu, na znanym terytorium, a nie zostaną odwiezione do kogoś innego. Zrozumiałe jest jednak, że nie zawsze jest taka możliwość.
Dla wielu ludzi, tak zwanych petsitterów, profesjonalna opieka nad zwierzętami to praca. Można ze spokojem ducha zostawić swojego pupila u takich ludzi, ponieważ w przeciwieństwie do naszego znajomego, czy też przyjaciela, z reguły mają już oni obycie ze zwierzętami i znają się na ich behawiorze i potrzebach. Gorszą sławą cieszą się natomiast hotele dla zwierząt, które często niewiele różnią się od schroniska, w których pies ma niewiele kontaktu z innym człowiekiem i może odczuwać straszną samotność i porzucenie. Najlepszym rozwiązaniem, jest zabierać psa ze sobą na wyjazdy tak często jak to możliwe. Obecnie coraz więcej restauracji, kawiarni, hoteli i pól namiotowych w Polsce zezwala na wstęp również zwierzętom. Po wyrobieniu psu paszportu, możliwe jest również podróżowanie z psem za granicę, co sprawi że nasz kompan będzie mógł towarzyszyć nam w wielu przygodach.
Opieka nad szczeniakiem – Jak zajmować się szczeniakiem?
W przypadku nabycia małego szczeniaczka borykamy się ze znacznie większymi wyzwaniami, niż w przypadku przygarnięcia dorosłego psa. Jak więc zająć się szczeniakiem? Młody piesek musi nauczyć się zachowywania czystości w domu, nie gryzienia mebli ani domowników, podstawowego posłuszeństwa wobec człowieka i funkcjonowania zgodnie z trybem pracy i czasu wolnego rodziny. Szczeniaka uczy się sikania poza domem, poprzez częste spędzanie tam czasu. Z reguły zaraz po wypiciu wody, zjedzeniu posiłku, obudzeniu się z drzemki, w trakcie zabawy i przed spaniem powinno się błyskawicznie wyciągnąć pieska na podwórze, ponieważ w takich chwilach będzie najczęściej oddawał mocz i warto od samego początku uczyć go prawidłowego miejsca na załatwianie takich rzeczy. Co do gryzienia i niszczenia przedmiotów domowych należy od razu ustalać granice i nie pozwalać szczeniakowi np. bawić się butami. Zamiast tego warto uczyć go na przykład, że dom służy do odpoczywania, a podwórko do bawienia, uwagę od butów odwracać zabawkami i nie bawić się nigdy ręką, ponieważ odruch łapania może być później trudno wyplenić.
Powstało wiele książek i poradników jak opiekować się szczeniakiem. Najważniejsze zasady to konsekwentne przestrzeganie ustalonych granic i oduczanie złych nawyków on pierwszego ich zauważenia. Istnieją rożne szkoły tresury psów, opierające się na stosowaniu nagród i pochwał oraz kar. Ważne jest jednak by wiedzieć, że karanie psa 10 minut czy wręcz kilka godzin po tym jak coś zniszczył, nie ma najmniejszego sensu. Jedyną sytuacją gdy można wskórać cos karaniem, jest przyłapanie psiaka na robieniu czegoś nieprawidłowego w tym dokładnie momencie.